Izložba „Osmi kilometar” u Muzeju Jugoslavije

Izložbu „Osmi kilometar”, koja je premijerno prikazana u Paviljonu Srbije na 17. Međunarodnoj izložbi arhitekture u Veneciji ove godine, domaća publika može da poseti od 9. decembra u Muzeju Jugoslavije. Autori su arhitekti okupljeni oko platforme Moderni u Beogradu.

Ideja da se izložba „Osmi kilometar” predstavi u Muzeju Jugoslavije proistekla je iz želje da se lokalnoj publici učini dostupnim rad koji je uspešno predstavljao Srbiju na Bijenalu u Veneciji. Ova izložba o rudarskom gradu Boru u direktnoj je vezi sa jednim od pet industrijskih lokaliteta zastupljenih na tek otvorenoj izložbi „O fabrikama i radnicima”, koja se bavi industrijskim nasleđem na prostoru Srbije.

„U svakodnevnom govoru stanovnici Bora iskazuju pojedinačna mesta grada kroz meru njihove udaljenosti od rudarskog površinskog kopa Bor, koji računaju kao polaznu tačku – ‘nulti kilometar’ ili ‘smak sveta’. Sistem orijentacije stanovnika analogan je načinu planiranja i izgradnje samog grada kroz sedam gradskih kilometara. U tom smislu, „osmi kilometar” predstavlja kvalitativno novi sloj grada i sugeriše pravce njegovog budućeg razvoja nezavisno od rudarske industrije”, ističu autori i autorke izložbe i dodaju:

„Izložba prikazuje kako se na primeru Borskog basena razvijena rudarska proizvodnja do sada jednoznačno postavljala kao isključivi faktor postojanja grada. Umrežavanjem ove proizvodnje u globalne tokove kapitala, u gradu se ispoljava odsustvo mogućnosti rada na društvenom i prostornom planu. Ujedno, usled neodrživosti predloženih alternativa socio-ekonomskog razvoja Bora, ovo je i prilika za redefinisanje odnosa život – rad, a time i fizičkog okvira unutar kojeg se navedeni procesi odvijaju. Stoga, izložba i istraživanje razmatraju budućnost ovog odnosa kroz temu „osmog kilometra”, koji uvodi poremećaj u poredak postojećih sedam gradskih zona – sedam gradskih kilometara. Svaki od sedam kilometara istražen je kroz studije arhivske građe i kroz projekat teme koja je specifična za određeno područje, to jest kilometar grada. Odgovarajuće teme su redom: industrija, prostorno planiranje, prostori kulture, stambeni standard, kultura svakodnevnog života, ekologija, i demografija.”

Platformu Moderni u Beogradu (MuBGD) čine: Iva Bekić, Petar Cigić, Dalia Dukanac, Stefan Đorđević, Irena Gajić, Mirjana Ješić, Hristina Stojanović i Snežana Zlatković, a saradnici na izložbi su bili: Кatarina Đorđević, Stefan Đorđević i Dragan Stojmenović.

Izložba „Osmi kilometar” otvorena je u zgradi Muzeja 25. maj, u okviru kompleksa Muzeja Jugoslavije, do 15. februara 2022. godine.

O platformi Moderni u Beogradu

Platforma je osnovana u Beogradu 2018. godine i okuplja grupu arhitekata sa posebnim interesovanjem i angažmanom u oblasti ilustracije, grafičkog dizajna i likovnih umetnosti. Zajedno su pokrenuli projekat MuBGD u cilju promocije, ali i kritičke analize arhitektonskog nasleđa Beograda putem inovativnih grafičkih reprezentacija. Dugoročno istraživanje autora u domenu vizuelne reprezentacije ima za cilj doprinos u razumevanju kanonskih arhitektonskih projekata i objekata i njihovih uloga u širem društveno-političkom, ekonomskom i kulturnom kontekstu, kao kritičkog instrumenta za posmatranje, promišljanje i ponašanje u savremenom prostoru. Realizovali su više samostalnih izložbi (tokom 2019) za koje im je dodeljena Nagrada „Ranko Radović” (2020) u kategoriji televizijske emisije, izložbe i multimedijalne prezentacije. Projekat „Osmi kilometar” nagrađen je sa MicroMacro Award na STRAND Design Awards 2021 u kategoriji Challenges in Architecture and Urban Design.