Putevima revolucije

Izložba Putevima revolucije – Memorijalni turizam u Jugoslaviji, koja je nastala u okviru međunarodne platforme NEPRIMERENI SPOMENICI (www.inappropriatemonuments.org), otvorena je 15. jula u 19.00 časova u objektu Muzej 25. maj. Razvila se iz istraživanja na temu spomeničko nasleđe, upravljanje njime, održavanje i značenje danas.

Ubrzo nakon završetka Drugog svetskog rata spomenički lokaliteti NOB-a postaju mesta posete i komemoracije brojnih građana SFRJ, da bi do sredine sedamdesetih godina partizanske marševe, ekskurzije i izlete, naziva Putevima revolucije, pohodilo oko dva i po miliona građana. Do kraja decenije ovaj broj penje se na oko četiri miliona posetilaca godišnje, a spomenički lokaliteti NOB-a postaju deo turističke ponude SFRJ. Na primerima tih lokaliteta s područja cele bivše države, predstavljenih i arhivskim foto-materijalom, izložba problematizuje kako se spomenici NOB-a uključuju u turističku ponudu, kako je ona artikulisana od sredine sedamdesetih do raspada SFRJ, na kоji način poimanje spomen-obeležja NOB-a kao turističkog proizvoda utiče na mehanizme njihovog podizanja i upravljanja, kao i da li su ovi lokaliteti i danas deo turističke ponude.

Umetnici koji su se pridružili trenutnoj postavci izložbe u Ljubljani i Beogradu prikazuju uži i širi spektar pitanja u suočavanju sa zajedničkom prošlošću i nasleđem zemalja nekadašnje Jugoslavije –od socijalizma i kapitalizma, revizionizma, zaborava i/ili prinudnog sećanja do naizgled lakih tema kao što su obilasci i razgledanje, putovanja i nepodnošljivo čekanje. Posetioci izložbe takođe će moći da vide zbirku fotografija memorijalnog turizma, nastalu kroz otvoreni poziv za fotografije iz ličnih arhiva stanovnika svih zemalja bivše Jugoslavije. U njenom okviru biće prikazano i petnaest skulptura/modela spomenika iz kolekcije Muzeja istorije Jugoslavije.

Izložba je bila prikazana u Zagrebu, Sarajevu, Kraljevu, Nišu, Šapcu i Ljubljani, a tokom 2016. godine biće prikazana u Beogradu, Puli, Splitu, Karlovcu i Skoplju.

Koncept izložbe: Lana Lovrenčić, Milan Rakita

Istraživači-saradnici: Tamara Buble (SF:ius), Barbara Drole, Jelena Grbić (GA), Elma Hodžić (HM BiH), Marko Jenko (MG+MSUM), Goran Janev (Levičarski Pokret Solidarnost, Skopje), Jelica Jovanović (GA), Mateja Kuka (SF:ius), Nenad Lajbenšperger (Republički zavod za zaštitu spomenika, Beograd; ICOMOS Srbija), Nikola Puharić (SF:ius), Vladana Putnik (Filozofski fakultet u Beogradu – Odsek za istoriju umetnosti), Vojkan Trifunović (Pozitivna Omladina, Kraljevo).

Gostujući umetnici: Dejan Habicht, Siniša Labrović, Tanja Lažetić

Dizajn: Oleg Šuran

Organizacija: Grupa arhitekata, Muzej istorije Jugoslavije

Partneri na projektu su udruženja Grupa arhitekata (Beograd) i SF:ius – Socijalni rub: zanimljive neispričane priče (Zagreb), Moderna galerija (Ljubljana) i Historijski muzej BIH (Sarajevo). Izložba se realizuje uz podršku i saradnju udruženja Pozitivna Omladina (Kraljevo) i Levičarskog pokreta Solidarnost (Skoplje).

Projekat Neprimereni spomenici podržali su: Balkan Arts and Culture Fund – BAC, Ministarstvo kulture i informisanja Republike Srbije, Ministarstvo kulture Republike Hrvatske, Ministarstvo kulture Republike Slovenije, Fondacija Kultura Nova.