Povratak na Mesec: Kratka istorija budućnosti

U skladu sa temom Međunarodnog Dana muzeja i Evropske Noći muzeja – Muzeji i kulturni pejzaž, u Banjaluci 14. aprila 2016. godine otvorena je izložba Povratak na Mesec: Kratka istorija budućnosti u Muzeju savremene umjetnosti Republike Srpske (MSURS. Izložba je svojim konceptom na atraktivan način prikazala odnos istorije, umetnosti, nauke i tehnologije.

Autorski tim izložbe koja predstavlja kompleksne odnose prošlosti i budućnosti čine: Ana Panić, viša kustoskinja, dr Katarina Živanović, kustoskinja, Ivan Manojlović, kustos, Momo Cvijović, muzejski savetnik (Muzej istorije Jugoslavije) i Mladen Banjac, kustos (MSURS). Izložba predstavlja jedinstveni dijalog između muzejskog eksponata (Fragmenti Mesečevog tla i zastava SFRJ koju je nosila na Mesec i vratila na Zemlju posada Apola 17) i umetničkog rada (skultura poznatog vajara Radoša Antonijevića) kolektivno zapamćenog i ličnih sećanja, interpretacije nasleđa i društvenog aktivizma.

Svojevrsnim eksperimentom, izložba dovodi u vezu memorabilije istraživačkih misija u svemir, foto i video materijal poseta američkih astronauta Jugoslaviji i kamerama zabeleženog obilaska Josipa Broza Tita Vasionskog centra NASA i segmente popularnih tehničkih časopisa iz šezdesetih godina prošlog veka. Načinom na koji predmeti i arhivski materijali komuniciraju, suprostavljajući današnje i nekadašnje vizije budućnosti, izložba podstiče publiku da reaguje i odgovori na pitanje Kako izgleda vaša budućnost?

Izložbu Povratak na Mesec: Kratka istorija budućnosti čine tri segmenta. U okviru prvog izloženo je deset poklona Josipu Brozu Titu među kojima su najinteresantniji: kopija silikonskog diska ostavljenog na Mesecu od strane posade Apola 11 sa urezanim porukama dobre volje 73 šefova država sveta, plaketa Apola 12 i fotografija Zemlje viđena očima prvih ljudi koji su prišli Mesecu. Eksponati su dopunjeni foto dokumentacijom sa prijema tokom kojih su uručeni pokloni, kao i video materijalom državničkih poseta. Ovaj deo izložbe čine predmeti koji su ujedno svedočanstva treće tehnološke revolucije i pozicije Jugoslavije u hlanoratovskoj krizi i podsećaju na ugled naše bivše domovine u svetu i sigurnu veru u napredak.

Drugi segment posvećen je jednom od materijalno najvrednijih, a u isto vreme jednom od najmanjih eksponata Muzeja istorije Jugoslavije i njegovoj kustoskoj i umetničkoj interpretaciji. Izloženi fragment tla sa Meseca inspirisao je savremenog umetnika Radoša Antonijevića da istraži njegovu formu i svojim vajarskim delom dovede je u neobičnu vezu sa istorijom jugoslovenske modernističke skulpture, dok su kustoske interpretacije ovog predmeta više okrenute njegovom sadržaju, preispituju značaj muzejskog objekta i naglašavaju njegovu višeznačnost.

U trećem segmentu, pored uveličane fotografije Mesečevog tla, izložena je periodika koja slikovito pokazuje talas intenzivne upotrebe tehnologije koji dolazi do Jugoslavije u drugoj polovini pedesetih godina 20. veka i daje podsticaj stvaranju maštovitih vizija budućnosti: automobili na nuklearni i raketni pogon; snabdevanje domova energijom iz obnovljivih izvora; potpuna automatizacija kućnih poslova; izleti astronauta u zemljinu orbitu i naseljavanja drugih planeta. Ovaj deo izložbe poziva posetioce na reakciju provokativno pocrtavajući dijagonalu između vizija budućnosti pre samo pola veka i onih danas.

Izložba je u Muzeju savremene umjetnosti Republike Srpske (MSURS) u Banjaluci bila otvorena do 27. maja 2016. godine.